Przejdź do treści

Ciąża, mózg i siła wsparcia - neurologia bliskości

Mózg potrzebuje ludzi. Tak jak tlenu. Człowiek jest istotą ultraspołeczną – to nie tylko ładne stwierdzenie z podręcznika psychologii, ale fakt, który widać na poziomie działania naszego mózgu. Bez kontaktu z innymi nie tylko pogarsza się nasze samopoczucie – dosłownie zaczynamy gorzej funkcjonować.

Neurologi bliskości

Samotność boli. I to dosłownie. Badania pokazują, że samotność aktywuje te same obszary mózgu co ból fizyczny. Szczególnie zakręt obręczy (ACC), który reaguje zarówno na skaleczenie, jak i emocjonalne odrzucenie. Dodaj do tego ciało migdałowate – odpowiedzialne za lęk i zagrożenie – i masz gotowy przepis na ciągły stan czujności, napięcia i rozdrażnienia.

To nie jest „wrażliwość”. To neurobiologia. Kiedy jesteśmy sami, nasz układ nerwowy działa inaczej. Pojawia się więcej kortyzolu (hormonu stresu), a mniej dopaminy i serotoniny. Mniej energii na adaptację, więcej energii idzie na przetrwanie.

Dlatego relacje są jak bufor. Kontakty z innymi regulują napięcie, obniżają stres, pomagają zachować równowagę psychiczną. To może być coś dużego – grupa wsparcia, terapia, bliska przyjaźń – ale też coś małego:

  • krótka rozmowa w pracy,

  • wiadomość do kogoś, kto „rozumie”,

  • spojrzenie, które mówi „też mam dość”.

Szczególnie w trudnych momentach życia – jak ciąża, zmiana pracy, choroba, samotne rodzicielstwo – kontakt z innymi działa jak system bezpieczeństwa. Wspiera. Nie rozwiązuje wszystkiego, ale daje przestrzeń do złapania oddechu.

Sieci wsparcia = codzienna pierwsza pomoc Nie każda z nas ma dostęp do psychoterapii czy zorganizowanych grup. Ale każda może budować sieci wsparcia – małe, realne, dostępne tu i teraz:

  • ktoś, komu możesz wysłać śmiesznego mema,

  • sąsiadka, która rzuci „hej, widzę, że masz ciężki dzień”,

  • inna mama z osiedla, z którą przejdziesz się z wózkiem.

To wystarczy, żeby nie być z tym wszystkim samą.

Zadbaj o to. Świadomie. Nie czekaj, aż będziesz miała wolny weekend i idealny nastrój. Zacznij od drobiazgów. Od wiadomości, od pytania „co u Ciebie?”, od wyjścia z domu na spacer. Daj znać, że jesteś. I pozwól, żeby ktoś był przy Tobie.

Źródła

Kalat, J. W. (2019). Biologiczne podstawy psychologii (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Pąchalska, M. (2007). Neuropsychologia kliniczna: U podstaw diagnozy neuropsychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Domańska, Ł. (2014). Podstawy neuropsychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wojciszke, B. (2024). Psychologia społeczna (wyd. 2, zaktualizowane). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.